رژیم دوکان ، نقد و بررسی کامل + برنامه غذایی
دنیای رژیم های لاغری، دنیای بزرگیه که اگر انتخاب ها درست نباشه، نه تنها کاهش وزن اتفاق نمیوفته، بلکه مشکلات جدی هم برای بدن به وجود میاد. رژیم دوکان یکی از رژیم هایی هستش که مدت زمان کوتاهی سر زبان ها افتاد. بیشتر رژیهای لاغری با یک شعار طوفانی، وارد میدون میشن و برای یک مدت روی زبون ها میوفتن. این موضوع در مورد رژیم لاغری دوکان هم صدق میکنه.
این مقاله برای چه افرادی مفید است؟
- برای افرادی که به تازگی با رژیم دوکان آشنا شدن و در حال کسب اطلاعات بیشتر در مورد این رژیم هستن.
- برای افرادی که در حال تحقیق و بررسی برای پیدا کردن بهترین رژیم لاغری با توجه به شرایط بدنی خودشون هستن.
فهرست موضوعی این مقاله
- رژیم دوکان چطور لاغر میکند؟
- چهار مرحله رژیم دوکان
- نمونه برنامه رژیم دوکان
- مواد غذایی مجاز در رژیم دوکان
- مواد غذایی غیر مجاز در رژیم
- آیا رژیم دوکان برای سلامتی مضر است؟
- آیا رژیم دوکان پایه و اساس علمی دارد؟
- تا چه اندازه میتوان مطمئن بود؟
- جمع بندی
رژیم دوکان چیست و چطور لاغر میکند؟
رژیم دوکان ، همونطور که گفته شد یک رژیم سرشار از پروتئین اما کم کربوهیدرات هست. رژیم دوکان بخشی از ویژگیهای رژیم های اتکینز و استیلمن رو در خودش جا داده. در واقع این رژیم از 4 مرحله تشکیل شده که دو مرحله مختص کاهش وزن و دو مرحله مختص تثبیت وزن هست.
نکته ای که در مورد این رژیم وجود داره مدت زمان موندن در هر مرحله هستش. عدد دقیقی برای این موضوع وجود نداره و هر فرد با فرد دیگه متفاوته. یعنی ممکنه یک فرد نیاز باشه یک هفته در مرحله اول بمونه و فرد دیگه دو هفته! حالا سوال اینه که این مدت زمان رو چطور باید تشخیص داد؟
مدت زمان مورد نیاز موندن در هر مرحله بر اساس عدد واقعی وزن هر فرد، براساس سن، سابقهی کاهش وزن و سایر عوامل دیگه، محاسبه و مشخص میشه. در بخش بعدی چهار مرحله رژیم دوکان رو با هم بررسی و بیشتر در مورد اونها توضیح میدیم.
چهار مرحله رژیم دوکان
چهار مرحله رژیم دوکان عبارتند از :
- مرحله حمله
- مرحله کروز ( کاهش )
- مرحله تقویت
- مرحله تثبیت
حتما بخوانید » رژیم سوپ چگونه 7 کیلوگرم از وزن شما را کاهش میدهد؟
1) مرحله حمله
اولین مرحله رژیم دوکان، مرحله حمله هستش که بین 7 تا 10 روز زمان میبره. هر مرحله قواعد و نکات خودش رو داره که باید به دقت به اونها عمل بشه. گفته میشه در صورتی که به نکات ریز هر بخش توجه نشه، در نهایت این رژیم تاثیری که انتظار میره روی کاهش وزن داشته باشه رو نخواهد داشت.
در مرحله اول شما میتونید پروتئین کم چربی همراه با یک و نیم قاشق غذا خوری سبوس جو دو سر و حداقل شش فنجان آب رو برای هر روز در نظر بگیرید. ممکنه این سوال پیش بیاد که دایره مصرف پروتئین های بدون چربی تا چه حدی گسترده هستش ؟ در بخش زیر لیستی از پروتئین های مجاز برای استفاده از مرحله حمله رژیم دوکان برای شما قرار داده شده.
- گوشتهای کمچرب گاو
- گوساله
- مرغ
- ماهی
- جگر
- زبان
- ژامبون کمچرب
- بوقلمون
- تخممرغ
- پروتئین گیاهی مثل توفو (سویا) و سیتان (گوشت ساختهشده از گندم)
- لبنیات بدون چربی
- آب و دیگر نوشیدنیهای بدون کالری حداقل ۱٫۵ لیتر در روز
- توفو
- ۱٫۵ قاشق غذا خوری ( ۹ گرم ) سبوس جو دو سر
- مصرف هر اندازه قندهای مصنوعی و ژلاتین خوراکی آزاد هست
- مقدار کمی آب لیمو و خیار شور
- روزانه یک قاشق چای خوری روغن برای چرب کردن ماهی تابه
حتما بخوانید » رژیم آب درمانی چیست ؟
2) مرحله کروز ( کاهش )
در مرحله دوم که کروز نام داره تغییراتی اتفاق میوفته. اولین تغییر افزایش پیدا کردن میزان مصرف سبوس جو دو سر هستش. حالا باید به جای خوردن روی یک قاشق و نیم سبوس جو دو سر ، روی دو قاشق میل کنید. از طرفی در طول دوره کروز باید از سبزیجات نشاسته ای استفاده بشه. مرحله کروز زمان مشخصی نداره و میتونه تا هر زمان ادامه پیدا کنه.
نکات مرحله دوم
این مرحله در واقع ترکیبی از دو روز متناوب هستش. یعنی یک روز به صورت کامل باید از پروتئین هایی که در مرحله حمله گفته شده استفاده بشه. در روز بعد باید همون غذاها به همراه سبزیجات میل بشه. در زیر لیستی از این سبزیجات برای شما آورده شده که میتونید از اونها استفاده کنید :
- اسفناج
- کلم
- کاهو و دیگر سبزیجات برگ دار
- بروکلی
- گل کلم و کلم بروکسل
- فلفل دلمه ای
- مارچوبه
- کنگر فرنگی
- بادمجان
- خیار
- کرفس
- گوجه فرنگی
- قارچ
- لوبیا سبز
- پیاز
- پیازچه و موسیر
- کدو
- شلغم
- یک وعده هویج یا چغندر
- به صورت روزانه دو قاشق غذا خوری ( ۱۲ گرم ) سبوس جو دو سر
حتما بخوانید » رژیم شوک چیست ؟
3) مرحله تقویت
حالا به مرحله سوم میرسیم. این مرحله اولین مرحله تثبیت یا مرحله تقویت هستش. در این مرحله هر روز سبزیجات به اضافه یک قطعه میوه، دو تکه نان سبوس دار و یک وعده پنیر دارید که میتونید میل کنید. در طول این دوره مجاز هستید یک یا دو وعده غذاهای نشاسته ای و یک یا دو وعده آزاد ( هر چیزی که دلتون خواست ) بخورید.
نکات مرحله سوم
مرحله سوم، مرحله ترکیب غذاهای دو مرحله حمله و کروز هستش.
- میوه: روزانه یک وعده میوه، مانند یک فنجان ( ۱۰۰ گرم ) توت یا طالبی، یک سیب متوسط، پرتقال، گلابی، هلو یا شلیل یا دو کیوی، آلو سیاه، یا زرد آلو.
- نان: روزانه دو برش نان سبوس دار به همراه مقدار کمی کره.
- پنیر: روزانه یک وعده پنیر ( ۴۰ گرم )
- نشاسته ها: یک یا دو وعده در هفته مانند ۲۲۵ گرم پاستا و دیگر غلات، ذرت، لوبیاها، حبوبات، برنج یا سیب زمینی.
- گوشت: بره کبابی یک یا دو مرتبه در هفته
- وعده های آزاد: هفته ای دو وعده غذای آزاد شامل پیش غذا، غذای اصلی، دسر و یک لیوان نوشیدنی.
- وعده های پروتئینی: یک روز کاملا پروتئین مصرف شود. رژیم گیرنده مجاز است فقط از غذاهای مرحله حمله استفاده کند.
- سبوس جو دوسر: روزانه ۲٫۵ قاشق عذا خوری ( ۱۵ گرم )
حتما بخوانید » رژیم فستینگ یا روزه داری ، نقد و بررسی کامل
4) مرحله تثبیت
خب میرسیم به مرحله تثبیت که رژیم دوکان ادعا میکنه با این مرحله دیگه خبری از بازگشت وزن نیست. شما میتونید در این مرحله هر چیزی که دوست داشتید بخورید. البته به غیر از یک روز در هفته که باید طبق مرحله حمله کاملا غذاهای پروتئینی میل کنید. در این مرحله روزی سه قاشق غذا خوری سبوس جو دوسر به همراه 20 دقیقه پیاده روی دارید که باید حتما انجام بشه.
نکات مرحله چهارم
مرحله چهارم، ساده ترین و آخرین مرحله رژیم دوکان هستش. محدودیت خاصی برای این مرحله از رژیم وجود نداره اما باید به یک سری از نکات که در لیست زیر آورده شده، عمل بشه.
- مرحله چهارم میتونه تا هر زمان که بخواید ادامه پیدا کنه. در واقع بهترین کار تبدیل این مرحله به یک سبک زندگی برای همیشه هستش. این کار میتونه وزن شما رو تثبیت و تناسب اندام رو برای شما به همراه داشته باشه؛
- هفته ای یکبار، یک روز رو به خوردن غذاهای پروتئینی مرحله اول یا همون مرحله حمله رژیم دوکان اختصاص بدین؛
- سعی کنید به جای استفاده از آسانسور و یا پله برقی از پله ها استفاده کنید. البته این مورد برای افرادی که دچار مشکل کمر و یا زانو هستن توصیه نمیشه. یادتون باشه اولویت اصلی ما کاهش وزن در کنار حفظ سلامتی هست؛
- فراموش نکنید که سبوس جو دو سر جزو ارکان اصلی این رژیم به حساب میاد. پس سعی کنید هر روز سه قاشق غذا خوری ( ۱۷٫۵ گرم ) مصرف کنید.
حتما بخوانید » رژیم 1000 کالری چیست ؟
نمونه برنامه رژیم دوکان
در این بخش نمونه ای از برنامه رژیم دوکان رو برای شما قراد دادیم تا بتونید بهتر روش استفاده از این رژیم رو درک کنید.
نمونه برنامه مرحله اول
صبحانه
- پنیر کمچرب همراه با یکونیم قاشق چایخوری سبوس جو دو سر، دارچین و جایگزین شکر؛
- قهوه و چای همراه با شیر بدون چربی و جایگزین شکر؛
- آب.
ناهار
- جوجهکباب؛
- نودل رژیمی پختهشده درون عصارهی گوشت؛
- ژلاتین رژیمی؛
- چای سرد (آیس تی).
شام
- گوشت استیک بدون چربی، همراه با میگو؛
- قهوهی بدون کافئین یا چای همراه با شیر بدون چربی و جایگزین شکر؛
- آب.
نمونه برنامه مرحله دوم
صبحانه
- ۳ تخممرغ به صورت نیمروی همزده؛
- گوجهفرنگی خردشده؛
- قهوه همراه با شیر کمچرب و جایگزین شکر؛
- آب.
ناهار
- مرغ کبابی همراه با سبزیجات و سس سرکهی کمچرب؛
- ماست چکیده، ۲ قاشق غذاخوری سبوس جو دو سر و جایگزین شکر؛
- چای سرد (آیس تی).
شام
- فیله ماهی سالمون کبابی؛
- بروکلی و گلکلم بخارپز؛
- ژلاتین رژیمی؛
- قهوهی بدون کافئین همراه با شیر بدون چربی و جایگزین شکر.
نمونه برنامه مرحله سوم
صبحانه
- املت تهیهشده با ۳ تخممرغ، ۴۰ گرم پنیر و اسفناج؛
- قهوه همراه با شیر بدون چربی و جایگزین شکر؛
- آب.
ناهار
- ساندویچ بوقلمون همراه با ۲ تکه نان تهیهشده از گندم کامل؛
- نصف فنجان پنیر همراه با ۲ قاشق غذا خوری سبوس جو دو سر، دارچین و جایگزین شکر؛
- چای سرد (آیس تی).
شام
- کدوی کبابی؛
- گوشت گاو کبابی؛
- ۱ عدد سیب متوسط؛
- قهوه بدون کافئین همراه با شیر بدون چربی و جایگزین شکر؛
- آب.
حتما بخوانید » رژیم اسلیم فست چیست ؟ + برنامه رژیم اسلیم فست
آیا رژیم دوکان برای سلامتی مضر است؟
با توجه به بررسی هایی که تا اینجا روی رژیم دوکان داشتیم، متوجه شدیم که این رژیم تاکید زیادی روی مصرف پروتئین و سبزیجات داره. علاوه بر این مقدار مصرف کربوهیدرات رو هم محدود میکنه. این موارد در کوتاه مدت مشکل خاصی برای بدن ایجاد نمیکنه اما در دراز مدت میتونه مشکلاتی داشته باشه.
بعد از هضم پروتئین در بدن، اسید اوریک تولیدشده باید دفع بشه. زمانی که مقدار پروتئین دریافتی در بدن افزایش پیدا میکنه، کلیهها باید به سختی کار کنن و این به کلیه ها فشار زیادی رو وارد میکنه.
افرادی که به صورت زمینه ای از مشکلات کلیوی رنج میبرن، نباید از رژیم دوکان برای کاهش وزن استفاده کنن. درسته که رژیم دوکان به افراد توصیه میکنه که آب زیادی در طول رژیم مصرف کنن اما این نمیتونه خطر رو برای افرادی که مشکلات کلیوی دارن، برطرف کنه.
علاوه بر این موارد، کاهش پیدا کردن مصرف تمام گروههای غذایی، یعنی دانهها و میوهها، میتونه شما رو در معرض خطر کمبود مواد مغذی قرار بده. کم آبی، بوی بد دهان، خشکی دهان و یبوست هم میتونه مشکلات دیگه ای باشه که افراد با وجود رژیم دوکان با اونها رو به رو میشن.
آیا رژیم دوکان پایه و اساس علمی دارد؟
برای بررسی پایه و اساس رژیم دوکان در قدم اول باید به نتایج تحقیقاتی که روی این رژیم انجام شده توجه بشه. نتایج تحقیقات نشون روی گروهی از زنان لهستانی مشخص کرد که بعد از گذشت حدود دو ماه، 15 کیلوگرم کاهش وزن رو تجربه کردن. شاید با شنیدن این نتیجه، خوشحال شده باشید اما این پایان کار نیست.
درسته که مصرف پروتئین روی کاهش وزن تاثیر بسیاری داره اما این به این معنی نیست که ما مجاز هستیم بقیه گروه های غذایی رو حذف کنیم. رژیم دوکان در کنار بالا بردن پروتئین، کربوهیدرات و البته چربی ها رو از دستور غذایی کم میکنه. این یعنی نمیشه خیلی روی سلامت این رژیم حساب باز کرد.
تنها نکته ای از این رژیم که دلیل کاهش وزن هستش میزان بالای پروتئین مصرفی هست. طبق فرآیند گلوکونئوژنز زمانی که میزان کربوهیدرات مصرفی رو کم و در عوض پروتئین و یا چربی رو افزایش بدیم، پروتئین ها به کلوکز که قند مورد نیاز برای تامین انرژی هستش تبدیل میشه. در نتیجه انرژی مورد نیاز سلول ها تامین میشه.
از طرفی بدن برای هضم پروتئین باید انرژی بیشتری مصرف کنه. در نتیجه سوخت و ساز و متابولیسم بدن بالا میره و این باعث چربی سوزی بیشتر میشه. از طرفی هم با مصرف پروتئین بدن مدت زمان بیشتری احساس سیری میکنه. این باعث میشه شما میلی به خوردن غذای بیشتر و دریافت کالری بیشتر نداشته باشید. این مورد هم میتونه به کاهش وزن شما کمک کنه.
اینجای کار اشکال دارد …
رژیم های کم کربوهیدرات دیگه ای هم وجود داره که میتونن کاهش وزن بسیار خوبی رو به همراه داشته باشن. در اکثر این رژیم ها سعی میشه از همه گروه های مواد غذایی، هر چند کم ولی استفاده بشه. با توجه به تحقیقات انجام شده، رژیم هایی که در کنار پروتئین از چربی هم استفاده میکنن، کاهش وزن بیشتری رو میتونن برای افراد به همراه داشته باشن.
با این حال رژیم دوکان همچنان تاکید به مصرف نکردن چربی داره. این موارد نشون میده که احتمالا تا الان تحقیقات و تغییرات جدی در جهت اصلاح این رژیم انجام نشده. بنابراین اگر هدف کاهش وزن هست، قطعا توصیه ما استفاده از سایر رژیم های کم کربوهیدرات مثل رژیم کتوژینک هستش.
تا چه اندازه میتوان مطمئن بود؟
در قدم اول افرادی که با بیماریهای کلیوی، نقرس، بیماریهای کبدی و سایر بیماریهای خطرناک دست و پنجه نرم میکنن باید زیر نظر پزشک باشن و از هر رژیم لاغری به اختیار خودشون استفاده نکنن. این موضوع در مورد رژیم دوکان بیشتر باید مورد توجه قرار بگیره.
افرادی که کلیه های سنگ سازی دارن باید به شدت روی استفاده بیش از حد پروتئین مراقبت کنن. این مورد میتونه به کلیه ها فشار وارد کنه و در نهایت باعث سنگ سازی بیشتر اونها بشه.
جمع بندی
اگر زاویه دیدمون رو فقط روی کاهش وزن سریع و قابل توجه تنظیم کنیم، میشه گفت ادعای رژیم دوکان برای کاهش وزن سریع کاملا درسته! اما اگر بخواید از دریچه دست به داستان نگاه کنیم باید موارد دیگه ای رو که بسیار مهم هستن هم در نظر بگیریم. سلامتی باید همیشه در اولویت قرار بگیره.
هدف این نیست که در ازای دادن سلامتی، کاهش وزن اتفاق بیوفته. بنابراین سعی کنید برای استفاده از هر مدل رژیمی قبل از شروع تحقیقات لازم رو با وسواس زیاد انجام بدین.
در کل رژیم های کوتاه مدتی مثل رژیمایی که ۴ ۵ روزه هستن یا مثلا یک هفته ای هستن، بازگشت وزن رو بعدشون دارن. ادم بخواد فکر کنه خیلی واضحه که نمیشه اضافه وزنی که در طول مدت زمان زیادی ایجاد شده رو تو یک هفته برطرف کرد. بدن داغون میشه و موندگارم نیست. مرسی از وبسایتتون که انقدر کامل همه مطالب رو راجع به رژیم مینویسید.
حرفتون کاملا درسته و معمولا رژیم های کوتاه مدت به خاطر برگشت بدن به حالت طبیعی و استفاده از برنامه غذایی عادی ، معمولا بدن بعد از خارج شدن از حالت شوک دوباره به سمت اضافه وزن پیش میره.